Anayasa Mahkemesi'nin ÖTV üzerinden KDV hesaplanabileceğine ilişkin kararından sonra "Verginin vergisi olur mu?" sorusu yerini "Verginin vergisi mi olur!" sitemine bırakmış gibi görünüyor. Bununla beraber Damga Vergisi uygulamasında verginin vergisinin olmadığı örnekler halen var. En bilinen örneği ise KDV üzerinden damga vergisi hesaplanmadığı. Verginin vergisi olabilmekle birlikte, vergiler üzerinden en azından damga vergisi hesaplanmamasına ilişkin halen umut var.

Damga Vergisi Kanunu Ne Diyor?

Damga Vergisi Kanunu'nun 10'ncu maddesinde nispi vergilendirmede damga vergisinin kağıtların ihtiva ettiği belli para üzerinden hesaplanacağı, belli paranın ise kağıtların ihtiva ettiği veya kağıtlarda yazılı rakamların hâsıl edeceği ifade ediliyor.

İlgili maddenin lafzından anlaşılacağı üzere damga vergisi uygulaması açısından esas olan kağıdın üzerinde yer alan belirli para miktarı. Belirli paranın sözleşme konusu işlemin bedeli olduğu veya kağıdın ihtiva ettiği vergilerin damga vergisi hesaplamasında dikkate alınamayacağına ilişkin herhangi bir düzenleme Kanun metninde yer almıyor. Bu nedenle uzunca bir süre Maliye Bakanlığı tarafından KDV üzerinden de damga vergisi hesaplanması gerektiği iddia edilmişti. Ancak yargıya intikal eden ihtilaflar sonucunda vergi üzerinden vergi alınabileceğine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı sürece verginin vergisi olmayacağı, bu nedenle KDV üzerinden damga vergisi hesaplamayacağı yönünde kararlar devamlılık kazanmıştı. Bu nedenle Maliye Bakanlığı yayımladığı bir Tebliğ ile KDV üzerinden damga vergisi alınmayacağına ilişkin düzenleme yaparak bu sorunu çözmüştü.

KDV Dışındaki Vergilerle İlgili Durum Ne?

Verginin damga vergisi olmayacağına ilişkin yargı kararlarının KDV ile sınırlı olması nedeniyle Maliye Bakanlığı halen KDV dışındaki vergiler üzerinden damga vergisi hesaplanması gerektiği görüşünde. Nitekim ÖTV üzerinden damga vergisi hesaplanıp hesaplanamayacağına ilişkin muktezalarda ÖTV üzerinden damga vergisi hesaplanması gerektiği ifade ediliyor.

Diğer yandan, bir ÖTV mükellefi tarafından konu yargıya taşındı ve birinci derece mahkeme kararında KDV ihtilaflarında yer alan anlayışa paralel olarak Kanun'da verginin vergisi alınabileceğine ilişkin bir hüküm bulunmaması nedeniyle ÖTV üzerinden de damga vergisi hesaplanamayacağına hükmedildi. Karar, kesinleşmemiş olmakla birlikte yargının konuya bakışı açısından oldukça önemli. Mükellefler vergiler üzerinden ödedikleri damga vergisi nedeniyle katlandıkları maliyetleri ortadan kaldırmak amacıyla dava açarak benzer kararların müstakar hale gelmesine, bu yolla da vergiler üzerinden damga vergisi hesaplanmaması yönünde mevzuatın gelişmesine katkı sağlayabilirler.

Verginin Mükellefi Olmak Gerekiyor

Herhangi bir vergi üzerinden damga vergi ödenmemesi için o verginin mükellefi olunması gerektiği düşünülebilir. Aksi halde maliyetleri içerisinde vergi olan mükelleflerin tüm bu vergiler hariç tutar üzerinden damga vergisi hesaplamaması gerektiği sonucu çıkıyor. Bir örnek üzerinden gitmek gerekirse; taşıma sözleşmesinde hizmet bedelini akaryakıt bedeli, ÖTV ve hizmet bedeli şeklinde ayrıştırmak yapılan işin toplam bedeli üzerinden damga vergisi hesaplanması gerekliliğini değiştirmemeli.

Benzer şekilde stopaja tabi işlemlerde stopajın hesaplamada dikkate alınması gerektiği düşünülebilir. Nitekim işlemin taraflarından biri için stopaj vergi gibi değerlendirilebilecek olsa da işlemin diğer tarafı açısından hizmetin bedelinin stopaj dahil tutar olduğu tartışmasız. Ancak yine de stopajın ayrıca sözleşmede belirtildiği durumlarda stopaj üzerinden damga vergisi hesaplanması gerektiği savunulabilir.

Sorumlu Vergicilik Bakışıyla…

Son dönemlerde Maliye Bakanlığı tarafından damga vergisi uygulamasına ilişkin yapılan düzenlemeler mükellefler tarafından memnuniyet verici olarak değerlendirildi. Mükelleflerin damga vergisine ilişkin problemlerinin bir bölümü çözüldü.

KDV üzerinden damga vergisi hesaplanmama gerekçesi göz önünde bulundurulduğunda, Maliye Bakanlığı'nın diğer vergi türleri içinde bir düzenleme yapması benzer problemlerin yargıya taşınmasını önleyecek; böylelikle hem İdare'nin hem de mükelleflerin para ve zaman kaybının önlenebileceği kanaatindeyiz. Ali Demirel/KPMG

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.