A- SERMAYE ŞİRKETLERİ İLE KOOPERATİFLERİN İFLASI VE İFLASIN ERTELENMESİ

Sermaye şirketleri ile kooperatiflerin, aktiflerin muhtemel satış fiyatları üzerinden düzenlenen ara bilançoya göre borca batık olduğu idare ve temsil ile vazifelendirilmiş kimseler veya şirket ya da kooperatif tasfiye hâlinde ise tasfiye memurları veya bir alacaklı tarafından beyan ve mahkemece tespit edilirse, önceden takibe gerek olmaksızın bunların iflasına karar verilir.

Diğer taraftan, idare ve temsil ile vazifelendirilmiş kimseler ya da alacaklılardan biri, şirket veya kooperatifin malî durumunun iyileştirilmesinin mümkün olduğuna dair bir iyileştirme projesini son bir yıldan uzun süre ile şirket merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye sunarak iflasın ertelenmesini talep edebilir.

Yine bu talep kapsamında, ilgili kurumun mahkemeye, ara bilançosunu, borç ve alacaklara ilişkin bilgiler ile faaliyet gösterilen sektör ve stoklara ilişkin listelerini, bilanço ve gelir tablosunu ve ilgili yerin ticaret sicil tasdiknamesini sunması da zorunludur (İİK md. 179).

Bu kez çalışmamızda, iyileştirme projesi kapsamında, örnek bir Yargıtay Kararı’na yer verilmiştir. “Mali durumun iyileştirilmesi imkânının mevcut olup olmadığı somut vakıalara dayanılarak tespit edilmelidir. Belirsiz nitelikteki emareler erteleme kararı verilmesi için yeterli kabul edilemez. … Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, iyileştirme projesinin ciddi, inandırıcı ve uygulanabilirliği konusunda yeterli değerlendirme bulunmamakta, “elde edilen ciroların yeterli olmamasına rağmen geçen süreçte şirketin iyiniyetli davranışlar sergilediği” ifade edilmektedir. Oysaki iflas erteleme kararı verilebilmesi için şirketin iyiniyetli olması yeterli değildir. Ayrıca, sunmuş olduğu iyileştirme projesinin ciddi ve uygulanabilir olması gerekmektedir.”(5)

Sonuç olarak, şirketin iyileştirme projesinin öngördüğü hedeflerin gerçekçi, somut, inandırıcı ve gerçekleştirilebilir olması gerektiği, bu konuda bilirkişilerce hazırlanan raporların sadece bilançonun aktif ve pasif durumunu özetlemesinin yeterli olmadığı, bu konuda dinamik bir analiz yapması gerektiği değerlendirilmiştir.

B- ERTELEME YARGILAMASI

Mahkeme, iflasın ertelenmesi talebinde bulunulması üzerine, yönetim organının yerine geçmesi ya da yönetim organı kararlarının veya işlemlerinin bir kısmını veya tamamını onaylaması ve ayrıca envanter işlemlerini başlatarak kontrolü altında yürütmesi için derhal, mesleki ve teknik yeterliliğe sahip yeterli sayıda kayyım atar.

Kayyımın görev ve temsil yetkisinin sınırı, iflasın erteleme talebi ve kararı ticaret siciline tescil ettirilir.

Mahkemece, şirket veya kooperatifin malvarlığının korunması ve faaliyetlerinin devamı konusunda gerekli tedbirler alınır. Buna göre, şirket hakkında yapılan veya yapılacak takipler yasaklanabilir, ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları uygulanamaz, zamanaşımı ve hak düşürücü süreler işlemez.

Kayyım, mahkemece uygun görülecek sürelerde, sermaye artırımı ödemelerinin gerçekliği ve bunların kullanım yerlerini de gösterecek şekilde şirket veya kooperatifin faaliyetleri hakkında rapor verir. Şirket veya kooperatif, erteleme yargılaması sırasında ancak bir defaya mahsus olmak üzere revize iyileştirme projesi verebilir.

Mahkeme, projeyi ciddi ve inandırıcı bulur ve şirket veya kooperatifi iflasın ertelenmesine yeterli görürse iflasın ertelenmesine, şirket veya kooperatifin borca batık olmadığını tespit ederse erteleme talebi ile iflas davasının reddine; aksi takdirde şirketin veya kooperatifin iflasına karar verir (İİK md. 179/a).

C- ERTELEME KARARI VE SONUÇLARI

Erteleme kararı üzerine borçlu aleyhine hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur, ihtiyati tedbir ile ihtiyati haciz kararları uygulanmaz, bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.

Erteleme sırasında taşınır, taşınmaz veya ticari işletme rehiniyle temin edilmiş alacaklar nedeniyle rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatılabilir veya başlamış olan takiplere devam edilebilir, ancak bu takip nedeniyle muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı gerçekleştirilemez.

İflasın ertelenmesine karar veren mahkeme atanan kayyımın görevine devam etmesine karar verebileceği gibi aynı niteliklere sahip yeni kayyım da atayabilir. Kayyım, takvim yılının her üç aylık dönem sonu itibarıyla şirketin projeye uygun olarak iyileşme gösterip göstermediğini mahkemeye rapor eder. Kayyım ayrıca şirketteki olağanüstü gelişmeleri mahkemeye derhal rapor etmekle yükümlüdür.

Erteleme süresi sonunda, kayyımın verdiği raporlardan veya gerek gördüğünde alacağı bilirkişi raporundan borca batıklığın devam ettiğini tespit eden mahkeme, şirketin veya kooperatifin iflasına karar verir.

Erteleme süresi dolmamakla birlikte, mahkeme kayyımın verdiği raporlardan veya gerek gördüğünde alacağı bilirkişi raporundan şirketin veya kooperatifin malî durumunun iyileştirilmesinin mümkün olmadığı kanaatine varırsa, erteleme kararını kaldırarak şirketin veya kooperatifin iflasına; şirket veya kooperatifin bu aşamada borca batıklığının ortadan kalktığı sonucuna varırsa, erteleme talebi ile iflas davasının reddine karar verir.

İflasın ertelenmesi talebi üzerine mahkemece verilen nihai kararlar ticaret sicil müdürlüğünde tescil ve ilan edilir (İİK md. 179/b). Nuray ÇELİK CEYLAN Yaklaşım / Ocak 2017 / Sayı: 289

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.