Vergi incelemesinin esas itibariyle iş yerinde yapılması gerekmektedir. İşyerinde yapılan incelemelerde defter ve belge istemesine gerek bulunmamaktadır. Vergi incelemesinin dairede yapılmasını zorunlu kılan koşulların olması halinde mükellefin defter ve belgelerinin mükelleften şifahi olarak istenmemesi, yazılı olarak istenmesi gerekmektedir. Bu durum kanun metninden açıkça görülmekle birlikte Danıştay’ın da bu konularda çokça kararı mevcuttur. Bu kararlardan birine yukarıdaki yasal mevzuat kısmında yer verilmiştir.

Mükelleften yazılı olarak istenen ve tutanakla teslim alınan defter ve belgeler, mükellefin inceleme tutanağını imzalamaktan çekinmesi durumunda mükellefin rızasına bakılmaksızın alınır ve inceleme neticesinde tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar kesinleşinceye kadar geri verilmez. Mükellef her zaman bu tutanağı imzalayarak defter ve vesikaları geri alabilirler. Ancak bu defterlerin suç delili olmaması şarttır.

Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 22. maddesine göre; mükellefin defter ve belgeleri, ilgili rapor değerlendirme komisyonunun rapora ilişkin nihai değerlendirmesinin incelemeyi yapana iletildiği tarihten itibaren en geç 15 gün içerisinde bir tutanak ile iade edilir. Yönetmeliğin 22. maddesinde yer alan bu hükme istinaden bazı inceleme elemanlarının mükelleflerin inceleme tutanaklarını imzalamalarından sonra mükellefe teslim etmedikleri, Rapor değerlendirme komisyonundan raporun geçmesini bekledikleri görülmektedir. Bu durum birden fazla mükellefin incelemesini yürüten vergi inceleme elemanları için defter ve belgelerin saklanması noktasında sıkıntılar yaratmakta ve fiziki olanaklar da bu defter ve belgelerin saklanmasına imkan vermemektedir. Böyle bir tutum aynı zamanda mükellefin tekrardan defter ve belgelerini teslim alması için daireye gelmesine ve zaman kaybetmesine yol açmaktadır. Yönetmeliğin bu hükmü en geç defterlerin mükellefe verilebileceği tarihi düzenlemektedir. Bundan önce inceleme tutanağının imzalandığı andan itibaren herhangi bir tarihte defter ve belgelerin mükellefe teslim edilmesinde herhangi bir mevzuata aykırılık bulunmadığı gibi herhangi bir sakınca da bulunmamaktadır. Vergi inceleme elemanlarının mükellefin vergi inceleme tutanağını imzalaması üzerine defter ve belgeleri tutanakla mükellefe teslim etmeleri gerekmektedir. Defter ve belge teslimi için rapor değerlendirme komisyonunun değerlendirmesinin beklenmesine gerek bulunmamaktadır. Rapor değerlendirme komisyonunun değerlendirmesinden 15 gün sonra defter ve belgeleri mükellefe teslim etmeyen vergi inceleme elemanları bu Yönetmeliğin 22. maddesine aykırı hareket emiş olurlar. Mehmet FİL, Nimet FİLYaklaşım / Kasım 2016 / Sayı: 287

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.