|
TARHİYAT ÖNCESİ UZLAŞMA İLE TARHİYAT SONRASI UZLAŞMANIN KAPSAM YÖNÜNDEN KARŞILAŞTIRILMASI
|
|
Tarhiyat Öncesi Uzlaşma
|
Tarhiyat Sonrası Uzlaşma
|
|
Kapsam
|
Vergi incelemesine dayanılarak tarh edilecek vergilerle kesilecek cezalar (Vergi Ziyaı, Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük) kapsama girer.
|
İkmalen, re’sen veya idarece salınan bütün vergi, resim ve harçlar ile bunlara ilişkin kesilecek vergi ziyaı cezaları kapsama girer.
|
|
359. maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilecek vergi ve kesilecek ceza, bu fiillere iştirak edenlere kesilecek ceza kapsam dışıdır.
Takdir komisyonlarınca takdir edilen matrah üzerinden tarh edilecek vergilerle kesilecek cezalar kapsam dışıdır.
|
Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları ile 359. maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza, bu fiillere iştirak edenlere kesilen ceza kapsam dışıdır.
|
|
Söz konusu vergiler tarh edilmeden ve cezalar kesilmeden önce yapılır.
|
Vergiler tarh edilmiş, cezalar kesilmiş ancak henüz tahakkuk etmemiş olmalıdır.
|
TARHİYAT ÖNCESİ UZLAŞMA İLE TARHİYAT SONRASI UZLAŞMANIN BAŞVURU SÜRESİ YÖNÜNDEN KARŞILAŞTIRILMASI
|
|
Tarhiyat Öncesi Uzlaşma
|
Tarhiyat Sonrası Uzlaşma
|
|
Başvuru
Süresi
|
İncelemenin başlangıcından, inceleme ile ilgili son tutanağın düzenlenmesine kadar geçen süre içerisinde her zaman uzlaşma talebinde bulunulabilir.
Uzlaşmaya davet hallerinde(harici bilgilere dayanılarak, mükellefin bilgisi dışında yapılan incelemelerde) davet yazısının tebliğ tarihinden itibaren en geç 15 gün içerisinde uzlaşma talebinde bulunulabilir.
|
Vergi veya ceza ihbarnamesi mükellefe tebliğ tarihini takip eden günden itibaren 30 gün içinde uzlaşma talep edilmelidir.
|
TARHİYAT ÖNCESİ UZLAŞMA İLE TARHİYAT SONRASI UZLAŞMANIN BAŞVURU MERCİİ YÖNÜNDEN KARŞILAŞTIRILMASI
|
|
Tarhiyat Öncesi Uzlaşma
|
Tarhiyat Sonrası Uzlaşma
|
|
Talep
Mercii
|
Vergi incelemesi yapılan kimsenin bizzat veya noterden alınmış vekâletnameye dayanarak vekili vasıtasıyla ve yazılı olarak incelemeyi yapana veya bağlı bulunduğu birime yahut Ekip Başkanlığına başvurması şarttır.
Uzlaşma talebinin inceleme tutanağında yer alması, ilgili mercie yapılmış yazılı başvuru yerine geçer.
|
Uzlaşma talebi için mükellefin bizzat veya resmî vekâletini haiz vekili vasıtasıyla ve yazı ile yetkili uzlaşma komisyonuna müracaat etmesi gerekmektedir.
Uzlaşma talebine ait dilekçe, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi veya uzlaşmaya yetkili komisyonların sekreterya hizmetlerini yürütmekle görevli birime verilir.
|
Mükellefler ile idare arasında uyuşmazlık meydana geldiğinde mükelleflerin konu ile ilgili kullanabileceği haklar aşağıdaki gibidir.
- Tarhiyat öncesi uzlaşma,
- Tarhiyat sonrası uzlaşma,
- Dava açma,
- Cezada indirim talebi
Yukarıda sayılan uyuşmazlıkları giderme yollarından olan uzlaşma gerek mükellefler açısından gerekse de idare açısından birçok faydası bulunmaktadır. Mükellef açışından;
- Dava sürecini yürütmek için harcanacak zaman ve sarf edilecek masraflardan tasarruf etme,
- Uzlaşma süreci ile dava süreci karşılaştırıldığında uzlaşmanın daha kısa sürede sonuçlanacağı için davanın mükellef aleyhine sonuçlanması durumunda ödenecek gecikme faizin daha az olması,
- Mükellefler lehine vergi ve ceza miktarında indirim imkanı gibi faydaları bulunmaktadır.
Kamu idaresi açısından ise uzlaşmanın faydaları aşağıdaki gibidir.
- Vergi alacağının tahsil süresinin kısaltılması ve verginin aşınmasının engellenmesi,
- Mahkemeler üzerindeki dava yükünün azalması,
- Açılan davanın idare aleyhine sonuçlanması halinde hiç tahsil edilemeyecek vergi ve cezanın uzlaşılması halinde bir kısmının tahsil edilebilmesi.
Sonuç olarak uyuşmazlıkların çözümünde her iki taraf açısından uzlaşma yöntemi en uygun çözüm yöntemi olarak görmekteyiz. Ayrıca uzlaşma yöntemlerinden olan tarhiyat öncesi ile tarhiyat sonrası uzlaşma kıyaslandığında tarhiyat öncesi uzlaşmanın kapsamı daha geniş olduğu için her iki yöntemden de yararlanabilecek mükellefler açısından tarhiyat öncesi uzlaşma daha avantajlıdır.
Bunlarla birlikte; uzlaşma müessesesinin olması mükellefler açısından kesilecek vergi ve cezaların caydırıcılığını azalttığı için vergiye gönüllü uyumu zorlaştırmaktadır. Murat SARI, Erol Cihan DERSİNLİOĞLU E-Yaklaşım / Temmuz 2016 / Sayı: 283
Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.
|
