Vergi mahkemelerinin; mükellef tarafından verilen bilgilerin inceleme elemanınca araştırılmadığı, dolayısıyla detaylı bir inceleme yapılmadığı, yapılan inceleme ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunun araştırılması ve gerçeğe en yakın haliyle saptanması ilkesine aykırı olduğundan noksan incelemeyle yapılan tarhiyatlarda hukuka uyarlık bulunmadığı, şeklindeki kararları üzerine vergi idaresinin, mahkeme kararına göre eksik ve noksan inceleme yapan vergi müfettişinin düzenlemiş olduğu inceleme raporlarının eksikliklerinin giderilmesi veya yeni raporların düzenlenmesi gayesiyle inceleme talebinde bulundukları görülmektedir.  

Vergi yargısının dört temel işlevi vardır. Bunlar; vergi uyuşmazlıklarını çözmek, mükellef ile devlet arasındaki çıkar dengesini kurmak, vergi yönetimini denetlemek ve içtihat yaratmaktır.

Vergi Usul Kanunu’nun ilgili düzenlemeleri ve hükümlerin amacı da göz önünde tutulduğunda, Vergi incelemesi yoluyla tespit edilen matrah üzerinden tahakkuk ettirilen vergi ve buna ilişkin olarak kesilen cezanın dava konusu yapılması durumunda söz konusu matrahla ilgili anlaşmazlık yargıya taşınmış olacağından vergi idaresinin aynı maddi olay hakkında her ne sebeple olursa olsun inceleme yaparak matrah belirlemesi dava mekanizması ile sağlanmak istenen amaca aykırı düşecektir.

Danıştay 3. Dairesi’nin Kararı(1)’nda “Re’sen tarh sebebine binaen belirlenen matrah üzerinden salınacak vergi ve kesilecek cezada uzlaşma sağlanmasına karşın, aynı dönem için ve aynı sebebe dayanılarak bulunan matrah farkı üzerinden re’sen yapılan tarhiyatta yasal isabet bulunmadığı” hükmüne varmıştır. Danıştay’ın buna benzer çokça kararı mevcuttur.

Buna göre; idari bir çözüm yolu olan uzlaşma müessesesine başvurmuş olan mükellef hakkında aynı maddi olaya ilişkin nasıl ki vergi incelemesi yapılması mümkün değilse, aynı şekilde yargısal bir çözüm yolu olan dava açma müessesesine başvurmuş olan mükellef hakkında da aynı maddi olaya ilişkin vergi idaresinin, inceleme talebinde bulunması ve inceleme elemanlarının mükellef hakkında ikinci bir inceleme yapması mükerrer inceleme olacağından kanaatimizce doğru bir uygulama değildir. Böyle bir uygulama, vergi yargısının temel işlevlerini yerine getirmesine de engel olacaktır.

Vergi inceleme elemanları tarafından düzenlenmiş olan raporların dava konusu edilmesi durumunda; vergi idaresinin davayı takip etmesi, davanın kaybedilmesi durumunda temyize götürmesi gerekmektedir. Bunun dışında aynı dönem için ve aynı sebebe dayanılarak tekrardan inceleme talebinde bulunmaması gerekir. Vergi idaresi ile mükellef arasındaki uyuşmazlık yargı kararına göre neticelenecektir. Bu uyuşmazlığa konu olaya ilişkin başkaca bir vergi incelemesi yapılıp mükerrer incelemeye sebebiyet verilmemesi gerekir. Mehmet FİL, Nimet FİLYaklaşım / Temmuz 2016 / Sayı: 283

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.