Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri 4/1-a (SSK) kapsamında sigortalı sayılır ve bunlar hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır. Bu sigortalılar için işverenleri tarafından sadece kısa vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası primi ödenir.

Türkiye’de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde bulunan Türk vatandaşları isteğe bağlı sigortaya müracaatlarını İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesinde beyan etmiş oldukları Türkiye’deki adreslerinin bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkezine yapacaklardır.

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelere çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinden isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler, isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesi ve sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkeye Türk işverenlerce çalıştırılmak üzere götürüldüklerine ilişkin belge ile kendileri ya da işverenleri tarafından işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkezine müracaat yapacaklar, bunların isteğe bağlı sigortalılıkları yurtdışında çalışmaya başladıkları tarihten itibaren başlatılıp yurtdışındaki çalışmalarının bittiği tarihten itibaren de sona erecektir. Bunlardan, % 20 oranında isteğe bağlı sigorta primi tahsil edilecektir.

GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMİNDE 5 PUANLIK İNDİRİMİ DURUMU

Özel sektör işverenlerinin yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere 4/1-a kapsamında sigortalı olarak yurt içinden götürülen sigortalılar için (emekli olup sosyal güvenlik destek primine tabi çalışan sigortalılar hariç), prime esas kazanç üzerinden %5’i sigortalı, %7,5’i işveren tarafından toplam %12,5 oranında ödenecek olan genel sağlık sigortası primi işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanır. Başka bir ifadeyle, %7,5 olan genel sağlık sigortası primi işveren hissesinin %2,5’i işveren tarafından %5’i Hazine tarafından aşağıdaki şartların sağlanması halinde karşılanacaktır.

Hazineden karşılan prim tutarı, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider/maliyet olarak dikkate alınmayacaktır.

SİGORTA PRİMİNE ESAS KAZANCIN ÜST SINIRI DURUMU

10.09.2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanun’un 50. maddesiyle, 5510 sayılı Kanun’un 82. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “6,5 katıdır.” ibaresi, 6552 sayılı Kanun’un yayımlandığı 11.09.2014 tarihini izleyen aybaşında yürürlüğe girmek üzere “3 katıdır.” şeklinde değiştirilmiştir.

İŞYERİ TESCİL DURUMU

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin “Ülkemiz İle Uluslararası Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Bulunmayan Ülkelerde, İşverenlerce Üstlenilen İşlere İlişkin İşlemler” başlığını taşıyan 87. maddesinin (2) ila (3) numaralı fıkralarına göre;

işveren ülkemizde mevcut işyeri dosyasından bildirim yapabilir. Yurtdışına sigortalı götürecek işverene ait işyeri, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulu ve tescilli olmalıdır. Türkiye’de bu iş için ayrı bir işyeri tescili de yapabilir. İşverenler, yurt dışında yapacakları işi, yeni tescil edecekleri işyeri dosyasından bildirilecek sigortalılarca gerçekleştireceklerse; işletme merkezlerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/ Sosyal Güvenlik Merkezine işyeri dosyası tescil ettirerek, sosyal sigorta yükümlülüklerini bu dosyadan yerine getirirler. İşyeri bildirgesine istenilen belgelerden ayrı olarak işin alındığını belgeleyen sözleşme örneği ile ilgili ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Dış Temsilciliği yazısı veya Dış Ticaret Müsteşarlığınca düzenlenecek belge eklenir.

İŞ KAZASI BİLDİRİM DURUMU

Bu kapsamdaki sigortalının iş kazası geçirmesi hâlinde, işvereni tarafından kazanın olduğu ve ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerdeki yerel kolluk kuvvetlerine derhâl, ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/ Sosyal Güvenlik Merkezine ise en geç kazadan sonraki 3 iş günü içinde, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile e-sigorta veya doğrudan ya da posta yoluyla gönderir.

İSTİRAHAT RAPORU DURUMU

Bu kapsamda, ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerdeki tedavileri sonucu verilen istirahat raporlarının ilgili ülke mevzuatına uygun olduğunun ülkemiz dış temsilciliklerince onanması hâlinde, SGK tarafından yetkilendirilen hekim ve sağlık kurullarının ayrıca onayı aranmayacaktır. Bu raporların, akit ülke sosyal güvenlik kurumlarına intikal ettirilebilmesi için SGK’ ye verilmesi zorunludur.

GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK VE EMZİRME ÖDENEĞİ DURUMU

Bu kapsamda sigortalının, tedavi gördüğü sağlık tesislerinden alacağı raporlarda belirtilen tedavi ve istirahat sürelerine ait, hak kazandığı geçici iş göremezlik ödenekleri ve emzirme ödeneği, bu ödeneklere ait belgelerin ilgili ülkede bulunan Ülkemiz dış temsilciliklerince onanması halinde SGK tarafından ayrıca tasdik edilme şartı aranmaksızın Türk Lirası olarak ödenecektir.

EMEKLİLERİN ÇALIŞMASI DURUMU

SGK Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 22.02.2013 tarihli 2013/11 sayılı ve sigortalılık işlemleri konulu Genelge’ye göre; yaşlılık aylığı almakta iken Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerin almakta oldukları aylıkları kesilmeyecek, ancak yurt dışında çalıştıkları sürede bunlar için işverenleri tarafından SGK’ ye kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primi ödenecektir. Mahmut ÇolakYaklaşım / Haziran 2016 / Sayı: 282

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.