Vergiden muaf esnaf olarak çalışan eşten dolayı, ücretli çalışan eşin aile yardımı ve asgari geçim indiriminden yararlanacağı

T.C.

BOLU VALİLİĞİ

Defterdarlık Gelir Müdürlüğü

 İlgide kayıtlı özelge talep formunda, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında kamu kurumunda görev yaptığınızı, öteden beri çalışmayan eşinize Sosyal Güvenlik Kurumunda isteğe bağlı sigortalı ve isteğe bağlı Bağ-Kur primi ödediğinizi, bu durumda aile yardımı ödeneği ve asgari geçim indiriminden faydalandığınızı, eşinizin “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” alarak ikametgah adresinde muharrik kuvvet ve yardımcı işçi kullanmaksızın elde öreceği kazakları pazar takibi yapmaksızın isteklilere satmak suretiyle vergiden muaf esnaf olarak aile bütçesine yardımcı olmak istediği, bu işlemin gerçekleşmesi durumunda aile yardımından faydalanıp faydalanamayacağınız ve asgari geçim indiriminde eşe isabet eden kısmından yararlanıp yararlanamayacağınız hususunda görüş talep edilmektedir.

             Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 32 nci maddesinde; “Ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde asgari geçim indirimi uygulanır.

             Asgari geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için %50′si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için %10′u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için %7,5 diğer çocuklar için %5′i dir. Gelirin kısmi döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas alınır. Asgari geçim indirimi, bu fıkraya göre belirtilen tutar ile 103′üncü maddedeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla bulunan tutarın hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanır. Mahsup edilecek kısımdan fazla olması halinde iade yapılmaz…” hükmü yer almaktadır.

             Asgari geçim indirimine ilişkin açıklamaların yapıldığı 265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin; “6.Medeni Durum ve Eşin Gelirinin Olmadığının Tespiti” başlıklı bölümünde;

              “Ücretliler, medeni durumları ve çocuk sayıları ile eşinin iş ve gelir durumu hakkında Tebliğ ekinde yer alan  “Aile Durumu Bildirimi” (EK:1) ile işverenlerine bildirimde bulunacaklardır. Durumlarında herhangi bir değişiklik olması halinde (evlenme, boşanma, ölüm, doğum vb.) bu değişiklikleri işverene bir ay içerisinde bildireceklerdir. Asgari geçim indirimi oranını etkileyen değişiklikler, söz konusu değişikliğin işverene bildirildiği tarih itibariyle uygulanacak olup, eşlerin her ikisinin de ücretli olması halinde çocuklar yalnızca sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildirimine dahil edilecektir.

             Bu uygulamada eşin çalışmadığı ve herhangi bir gelirinin olmadığına ilişkin olarak (aksi tespit edilmediği sürece) ücretlinin beyanı yeterli olacaktır.

             Sadece ücret geliri elde eden eş, “çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş” kapsamında değerlendirilmeyecektir. Bunlar dışındakiler ise çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş kapsamında değerlendirilecek olup, münhasıran emekli maaşı alanlar da çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş olarak kabul edilecektir.”açıklamalarına yer verilmiştir.

            Bu hüküm ve açıklamalara göre, sadece ücret geliri elde eden eşin, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş kapsamında değerlendirilmemesi nedeniyle, Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesi uyarınca esnaf muaflığı kapsamında faaliyette bulunan eşinizden dolayı asgari geçim indiriminden faydalanmanız mümkün bulunmaktadır.

            Diğer taraftan, aile yardımı ödeneği hususunda Bakanlığımız Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nden görüş talep etmeniz gerekmektedir.

             Bilgi edinilmesini rica ederim.

.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.