Bir iş yeri açmaksızın kendi nam ve hesabına kapı kapı dolaşmak suretiyle her türlü hurda maddeyi toplayarak veya satın alarak bu malların ticaretini yapanlara veya tekrar işleyenlere satanlardan yapılan hurda madde alımlarının vergilendirilmesi

T.C.

BATMAN VALİLİĞİ

Defterdarlık Gelir Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; plastik kağıt ve karton hurda/atık  maddelerinin  alım satım  işi  üzerine  faaliyette  bulunduğunuzu, söz konusu hurda  mal alımlarının  bir kısmını  piyasada hurda toplayanlardan yaptığınızı, büyük bir kısmını da  işletmenizde  çalışan  personellerin ev ev dolaşarak hane halkından  satın aldığını veya  dışarıda sahipsiz  olan atıkları  toplamak  suretiyle  işyerinize  getirdiklerini, piyasadan hurda toplayıcılarından aldığınız hurda atık mallar için  % 2  oranında gelir  vergisi  stopajı  uyguladığınızı  ancak personellerinizin hane halkından satın aldıkları  veya  dışarıdan  topladıkları  hurda mallar için  gelir  vergisi  stopajı  uygulanıp uygulanmayacağı  hususunda  tereddüte düştüğünüz  belirtilerek  konu  hakkında  Defterdarlığımızdan görüş  istenmektedir.

             Bilindiği  üzere; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 9 uncu maddesinde vergiden muaf esnafa ilişkin düzenlemelere yer verilmiş, kimlerin esnaf muaflığından faydalanacakları da maddede bentler halinde sayılmıştır.

             Söz konusu maddenin  7 numaralı  bendinde; ticari işletmelere ait atıkları mutat olarak veya belli aralıklarla satın alanlar hariç olmak üzere, bir işyeri açmaksızın kendi nam ve hesabına münhasıran kapı kapı dolaşmak suretiyle her türlü hurda maddeyi toplayarak veya satın alarak bu malların ticaretini yapanlara veya tekrar işleyenlere satanların, gelir vergisinden muaf olacakları hükme bağlanmıştır.

            Aynı maddenin mülga ikinci fıkrasından sonra gelen üçüncü fıkrasında;  Ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde Gelir Vergisine tabi olanlar ile maddede sayılan işleri Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanların esnaf muaflığından faydalanamayacakları belirtilmiştir.

           Maddenin  son fıkrasında ise; Bu muaflığın  94 üncü  madde  uyarınca  tevkif  suretiyle  kesilen  vergiye  şümulü  olmadığı hükmüne yer verilmiştir.

            Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar ile tevkifata tabi tutulacak ödemeler belirtilmiş, anılan fıkranın 13/b numaralı bendinde ise esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığı yapılan ödemelerden hurda alımları için % 2 oranında gelir vergisi tevkifatı uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

            Konuya ilişkin 267 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 2nci bölümünde;

            “Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesine eklenen bent hükmü uyarınca, hurda metal, hurda plastik, hurda naylon, atık kağıt, hurda cam ile atık şişeleri ve benzerlerini geçimini sağlamak üzere bir işyeri açmaksızın kendi nam ve hesabına münhasıran kapı kapı dolaşmak suretiyle toplayan veya satın alan kişiler esnaf muaflığından yararlanacaklardır. Söz konusu işlerin devamlı olarak yapılması ya da motorlu araç kullanılarak faaliyette bulunulması muafiyetten yararlanmaya engel teşkil etmeyecektir.

            Ancak söz konusu mükelleflerden;

            – Ticari işletmelere ait atıkları mutad olarak veya belli aralıklarla satın alanlar veya anlaşma yapmak suretiyle toplayıp satan kişiler,

            – Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanlar

            esnaf muaflığından yararlanamayacaktır.”       açıklamaları yer almaktadır.

             Bu hüküm ve  açıklamalara göre, bir işyeri  açmaksızın  kendi nam ve  hesabına  münhasıran  kapı  kapı  dolaşmak  suretiyle  her türlü  hurda   maddeyi  toplayarak  veya  satın alarak  bu malların  ticaretini  yapanlara  veya  tekrar  işleyenlere  satanlardan  yapacağınız  hurda   madde  alımlarında  Gelir  Vergisi  Kanununun  94 üncü   maddesinin  birinci fıkrasının  13/b   numaralı bendine göre  % 2  oranında  gelir vergisi  tevkifatı  yapılması  gerekmekte olup,  hurda  maddelerin  işletmeniz çalışanları  tarafından  ev ev  dolaşarak  esnaf muaflığı kapsamında olmayan kişilerden kişisel eşyalarının toplanmasında ise  gelir  vergisi  tevkifatı  yapılmayacaktır. Ancak gerek esnaf muaflığından yararlananlardan, gerekse diğer kişilerden yapılan hurda mal alımlarında gider pusulası düzenleceği tabiidir.

         Bilgi edinilmesini  rica ederim.

 .

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.