Alacağını tahsil etmekte sorunlar yaşayan pek çok işletme için alacağın şüpheli alacak yoluyla zarara atılması yaygın olarak başvurulan bir yöntemdir. 

Ancak; uygulamada, işletmeler genellikle basit hatalar yaparak, vergi incelemelerinde cezalı tarhiyatlarla karşılaşabilmekteler.

Hangi Alacaklar Şüpheli Alacak Sayılır?

Çok kısa bir şekilde özetlemek gerekirse; aşağıdaki özelliklere sahip alacaklar şüpheli alacak sayılır ve zarar yazılabilir. Buna göre alacak,

• ​Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idamesi ile ilgili olmalı,
• Dava veya icra safhasında bulunmalı veya
• Dava ve icra takibine değmeyecek küçük alacaklar, yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş olmalıdır.

Özellik Arz Eden Durumlar

• Şüpheli alacak karşılığı ayrılması ihtiyaridir

• ​Teminata bağlanmış alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılamaz.
• Şüpheli alacak karşılığı ayrılması için alacağın yıl sonu itibarıyla şüpheli halde bulunması gerekir.
• Şüpheli alacak karşılığı ayrılacak tutar icra ve/veya davaya konu edilen tutar kadardır.
• Dava icra takibi bizzat alacaklı firma tarafından yapılmalıdır.
• Küçük alacaklar için doğrudan karşılık ayrılması, alacağın tahsil masraflarının alacaktan büyük olabileceği haller itibarıyla mümkündür.
• Protesto noter marifetiyle; alacak talebi taahhütlü mektupla yapılmalı ve borçlusu tarafından bu bildirimler alınmış olmalıdır.
• Şüpheli alacak, doğduğu yılda gider yazılır.
• Kefalete bağlı veya cirolu senetlerde kefile ve cirantaya da müracaat edilmiş olmalıdır. Eğer bunlar yapılırsa, kefaletten doğan alacaklar için yargı kararları uyarınca karşılık ayrılır.
• Verilen sipariş avansı niteliğindeki ödemeler ticari faaliyetin devamı için yapılan ödemelerdir. Verilen avans karşılığında malın veya verilen avansın alınamaması ve diğer koşulların da gerçekleşmesi halinde karşılık ayrılabilir.
• Kamu kuruluşlarından alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilir.
• Zimmete para geçirme durumunda şüpheli alacak ayrılması konusunda Vergi İdaresi'nin aksine görüşleri olsa da, Danıştay'ın bazı kararlarında dava açılan şirket elemanının zimmetine geçirdiği tutarın karşılık olarak ayrılmasında sakınca bulunmadığı belirtilmiştir.
• Aciz vesikasına dayanılarak değersiz alacak kaydı yapılamaz. 
• Alacak şüpheli olmaya devam eder. Bunun yanı sıra şüpheli alacaklara ilişkin koşulların yerine gelmesi (dava, icra) şartıyla karşılık ayrılabilir.
• Konkordato alacakları şüpheli hale getirmez. Bir alacağın kısmen konkordatoyla teminata bağlanması halinde, teminatlı hale gelen bu kısım için şüpheli alacak karşılığı ayrılamaz.
• Borçlunun iflas etmesi halinde, alacaklarını iflas masasına kaydettiren mükellefler, dilerlerse bu alacakları için karşılık ayırabileceklerdir.
• Yabancı ülkelerden olan alacaklar için de karşılık ayrılabilir. Ancak Vergi İdaresi takibin ilgili ülke mercilerinde yapılmasını ve yabancı ülke mahkemelerinde alınan kararın da Türkiye'de uygulanmasını şart koşmaktadır.
  ​
• Holding ve grup şirketlerinin iştiraklerinden olan ve tahsil edilemeyen alacakları için yargı kararları uyarınca karşılık ayrılır.
• Katma Değer Vergisi'nden kaynaklanan alacak için şüpheli alacak karşılığı ayrılır.   İ. Halil Bağdınlı/http://www.kpmgvergi.com

  ---

  Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.