4857 Sayılı İş Kanunu’nun 55. maddesi, yıllık ücretli izin hakkının hesaplanmasında belli sürelerin “çalışılmış gibi” sayılmasına imkân tanımıştır.

Bu sayımın sınırlayıcı (tahdidi) olarak ortaya çıkmaktadır. Nitekim Yargıtay bir kararında (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 31.01.1994 tarih ve E.994/1333, K.994/1184 sayılı kararı) “İş Kanunu’nda yıllık izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılan haller sınırlı olarak düzenlenmiştir” demek suretiyle söz konusu durumu vurgulamıştır. Çalışmış gibi sayılan haller tahdit edildiğinden örneğin, grevde çalışmadan geçen süre, yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılan süre olarak dikkate alınmamalıdır.

Yıllık izin bakımından çalışılmış sayılan süreler şöyle sıralanabilir:

Kaza ve hastalık

4857 sayılı İş Kanunu’nun 55. maddesine göre, işçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılmaktadır.

4857 sayılı İş Kanunu, işçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan dolayı gidemediği günlere bir sınırlama getirmiştir. Başka bir ifadeyle, 25’inci maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen süreden fazlası, yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılmayacaktır.

İş Kanunu’nun 17’nci maddesi, belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden işçinin sözleşmesine göre değişen bildirim sürelerini hükme bağlamakla birlikte, 2 ve 8 hafta arasında değişen bu sürelerin asgari olduğunu vurgulamakta ve sözleşmelerle söz konusu sürelerin artırabilmesine imkân tanımaktadır.

Başka bir ifadeyle, bildirim önelleri, işçi lehine arttırılabilir; ancak işçi aleyhine azaltılamaz. Buna göre işçinin çalışmasına bağlı olarak 8 ila 14 hafta arasında değişen süre yıllık izne hak kazanmak için çalışılmış sayılır. Örneklendirmek gerekirse, 2 yıllık hizmeti olan bir işçinin ancak 12 haftalık istirahat süresi yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılacaktır; çünkü, işçinin hizmeti 2 yıl olduğundan ihbar öneli 6 haftadır. 6 haftalık ilave ile 12 hafta bulunacaktır. İşçinin, örneğin, 15 haftalık rapor alması halinde 12 haftalık istirahat süresi yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılacak, ancak 3 haftalık süre yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılmayacaktır.

Doğum

İş Kanunu’nun 74’üncü maddesi,

• Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamalarının esas olduğunu,

• Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki haftalık sürenin ekleneceğini,

• Yukarıda öngörülen sürelerin işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabileceğini, bu sürelerin hekim raporu ile belirtileceğini hükme bağlamıştır.

Kadın işçilerin 74’üncü madde gereğince doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler; başka bir ifade ile kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre, çoğul gebelik halinde doğumdan önce 10 ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam 18 haftalık süre yıllık izne hak kazanmak için çalışılmış sayılır.

İsteği halinde kadın işçiye, on altı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde 18 haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.

Haftaya yıllık izin hesabında çalışılmış gibi sayılan hallerin açıklanmasına devam edilecektir.

Askerlik 

İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılmaktadır. Ancak yasa söz konusu süreyi yılda 90 gün ile sınırlamıştır. Başka bir ifadeyle, işe gelinemeyen sürelerin en fazla 90 günü yıllık izin bakımından hizmet süresine eklenecek 90 günden fazlası eklenemeyecektir. İşçinin normal muvazzaf askerlik süresi, yıllık izin kıdeminden sayılmaz. 

İş yerindeki zorlayıcı sebepler 

Çalışmakta olduğu iş yerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın onbeş günü yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılmaktadır. Ancak yasa söz konusu sürenin hesaplanmasını işçinin yeniden işe başlaması şartına bağlamıştır. 

Kanunun 66. maddesinde sözü geçen süreler 

İş Kanunu’nun 66’ncı maddesine göre aşağıdaki süreler işçinin günlük çalışma sürelerinden dolayısıyla yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılır. 

Hafta tatili, ulusal bayram genel tatil günleri 

Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılır. Ulusal Bayram ve genel tatil günleri, 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’da ayrıntılı olarak gösterilmiştir. Bir takvim yılı içinde ulusal bayram ve genel tatil günlerinin toplamı 14.5 gündür 

Röntgen muayenehanelerinde çalışanlar 

3153 sayılı Kanun’a dayanılarak çıkarılan tüzüğe göre röntgen muayenehanelerinde çalışanlara pazardan başka verilmesi gereken yarım günlük izinler yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılmaktadır. 

İş mevzuatı ile ilgili görevlerde geçen süreler 

İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarında bulunmaları, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları, çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması sebebiyle işlerine devam edemedikleri günler yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılmaktadır. 

Evlilik ve ölüm hali 

İşçilerin evlenmelerinde üç güne kadar, ana veya babalarının, eşlerinin, kardeş veya çocuklarının ölümünde üç güne kadar verilecek izinler yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılmaktadır 

İşveren tarafından verilen diğer izinler ile kısa çalışma süreleri 

İşveren tarafından verilen diğer izinler ile kısa çalışma süreleri yıllık izne hak kazanmada çalışılmış gibi sayılmaktadır. 

Yıllık ücretli izin süresi 

İş Kanunu’nun uygulanması sonucu olarak işçiye verilmiş bulunan yıllık ücretli izin çalışılmış gibi kabul edilen süreler arasında sayılmaktadır. Ancak hizmet akdinin askıda kaldığı; grevde geçen süreler, izinsiz ve mazaretsiz devamsızlık süreleri, kadın işçinin 74. madde gereğince doğumdan sonraki sekiz haftadan sonra altı aya kadar kullanabileceği ücretsiz izin süreleri yıllık iznin hesabında çalışılmış gibi sayılmayacaktır. Resul Kurt

• http://www.dunya.com/yillik-izin-hesabinda-calisilmis-sayilan-haller-ii-155450yy.htm

• http://www.dunya.com/yillik-izinde-hangi-haller-calisilmis-sayilir-155361yy.htm

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.