Skip to content

Narrow screen resolution Wide screen resolution Auto adjust screen size Increase font size Decrease font size Default font size default color brick color green color
Kamu Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması Kanun Tasarısı PDF Yazdır e-Posta
03 Aralık 2010

Image

“Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” TBMM’de.

 İÇİNDEKİLER

1. Tasarının Geneline İlişkin Açıklama

2. Yeniden Yapılandırmanın Kapsamı

a) Alacaklar Açısından

b) Alacakların Dönemi Açısından

ba) Vergiler Açısından Tasarı

bb) Gümrük Vergileri Açısından Tasarı

3. Kesinleşmiş Alacakların Yeniden Yapılandırılması

a) Ödenecek ve Silinecek Kamu Alacakları

b) Kesinleşmiş Alacakların Yeniden Yapılandırılması Uygulamasından Yararlanma Prosedürü

c) Kesinleşmiş Alacaklarla İlgili Özet Tablo

4. Kesinleşmemiş veya Dava Aşamasında Bulunan Alacaklarla İlgili Öngörülen Düzenleme

a) Ödenecek ve Tahsilinden Vazgeçilecek Alacaklar

b) Diğer Konular

5. İnceleme ve Tarhiyat Aşamasındaki İşler

a) Ödenecek ve Silinecek Kamu Alacakları

b) Vergi İncelemesine Başlama Tanımı

c) Diğer Konular

6. Pişmanlıkla veya Kendiliğinden Verilen Beyannameler

7. Matrah Artırımı

Gelir vergisinde matrah artırımı

Kurumlar vergisinde matrah artırımı

Gelir vergisi stopajında artırım

Katma değer vergisinde artırım

8. Stok ve Kasa Düzeltme Olanağı

9. Varlık Barışı Koşullarını Yerine Getirmeyenlere Yeni Olanak

10. Vergilerin Ödenmesi

11. Diğer Konular

12. Beklenen Yasalaşma Süreci ve Uygulama Başlangıcı

__________________________________________________________________

20.11.2010 tarihli ve2010/77sayılı Vergi Bültenimizle ilk detaylarını paylaştığımız Yeni Vergi Af Paketi ile ilgili Kanun Tasarısı Bakanlar Kurulunca kabul edilerek TBMM’ye gönderilmiştir. Tasarının başlığı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”dır.

Tasarı yürütme ve yürürlük maddeleriyle birlikte 7’sigeçici madde olmak üzere 120 maddeden oluşmaktadır.

Tasarının ilk 21 maddesi;

# Kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılmasına,

# İhtilaflı alacakların tasfiyesine

# Matrah artırımına

# Kayıt ve muhasebe düzeltmelerine

# Varlık Barışı uygulamasıyla ilgili süre uzatımına

ilişkin olup, diğer maddeler çeşitli kanunlarda değişiklik yapan düzenlemeleri içermektedir. Bu yapısıyla tasarı yine bir Torba Kanun Tasarısı niteliğine dönüşmüştür.

Kanun Tasarısının geneline ilişkin özet açıklamalar ile Tasarıda yer alan vergilerin yeniden yapılandırılmasına ilişkin düzenlemeler aşağıda açıklanmıştır. Sigorta primi alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin açıklamalar ile diğer vergi düzenlemeleri ayrı bülten konusu yapılacaktır.

1. Tasarının Geneline İlişkin Açıklama

Aşağıda ayrıntılı olarak açıklanacağı üzere, Kanun Tasarısının kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin düzenlemeleri, 2003 yılında çıkan 4811 sayılı Vergi Barışı Kanunu ile yapılan düzenlemelere benzer düzenlemeler öngörmektedir.

Tasarının, 4811 sayılı Vergi Barışı Kanunu ile arasındaki temel farklılık kapsamda görülmektedir. Tasarı, Vergi Barışına göre gerek alacaklı idareler, gerekse de kamu alacakları açısından daha kapsamlı düzenlemeler öngörmektedir.

Açıklanan benzerlik nedeniyle aşağıda zaman zaman yapılacak düzenleme Vergi Barışı Kanunu ile yapılan düzenlemeyle karşılaştırılacak, benzerlik ve farklılıklar vurgulanacaktır. Böylece daha önceki deneyimden olabildiğince yararlanılması amaçlanmıştır.

Kamu alacakları özel sektör açısından borç niteliğinde olmakla birlikte aşağıda yapılacak düzenlemeyle aynı sistematiği kullanmak amacıyla,kamu alacağı ifadesinin kullanılması tercih edilecektir.

2.Yeniden Yapılandırmanın Kapsamı

a) Alacaklar Açısından

Tasarıya göre yeniden yapılandırma kapsamına giren bazı kamu alacakları şunlardır:

# Vergiler ve vergi cezaları

# Gümrük vergileri ve idari para cezaları

# Sosyal güvenlik primleri ve idari para cezaları

# İl özel idarelerinin çeşitli harç ve katılma payı gibi bazı alacakları

# Belediyelerin vergi, tarifeden doğan ücret ve su alacakları

# Büyükşehir belediyelerinin su ve atık su alacakları

# TEDAŞ’ın elektrik alacakları

# YURT-KUR’un öğrenim kredisi alacakları

# TRT’nin elektrik payı ve bandrol ücretlerinden kaynaklı alacakları

# KOSGEB’in desteklerden kaynaklanan alacakları

# TOBB’un ve bağlı odalarının oda aidatı alacakları

# OSB’nin elektrik, su doğalgaz alacakları ile yönetim aidatları alacakları

# Petrol Kanunu’na göre ödenen Devlet hissesi ve Devlet hakkı

# Maden Kanunu’na göre ödenen Devlet hakkı ve özel idare payı ile madencilik fonu

# Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre ödenen kılavuzluk ve römorkörlük hizmet payı

Tasarı kapsamında yukarıda sayılanlar dışında başka kamu alacakları da bunmaktadır. Kapsama giren kamu alacakları, işletmeleri daha çok ilgilendirenler dikkate alınarak özetlenmiştir.

b) Alacakların Dönemi Açısından

ba) Vergiler Açısından Tasarı

# 31.07.2010 tarihinden (bu tarih dahil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamlarını

# 2009 yılına ilişkin olarak 31.07.2010 tarihinden (bu tarih dahil) önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamlarını,

# 31.07.2010 tarihinden (bu tarih dahil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarını

kapsamaktadır.

Buna göre, 31.07.2010 tarihinden önceki dönemleri ve beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelerle ilgili uygulama aşağıdaki gibi olacaktır:

Yıllık beyannameli gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetleri

2009takvim yılı ve önceki yıllara ilişkin vergilendirme dönemleri kapsama girmekte,2010 takvim yılı vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir.

Tasarıda özel hesap dönemine tabi olanlar özel düzenlemeler öngörülmediği görülmektedir.Genel hükümlerden hareketle bakılacak olursa, özel hesap dönemine tabi olan kurumlar bakımından, özel hesap döneminin kapandığı tarih ve beyanname verme süresinin son günü 31.07.2010 tarihi ve bu tarihten önce olanlar kapsama girmekte, bu tarihten sonra olanlar ise kapsama girmemektedir.

Aylık beyannameli mükellefiyetler

Katma değer vergisi ve stopaj gelir vergisi gibi aylık beyannameli mükellefiyetlerde,Haziran/2010 vergilendirme dönemi ve önceki dönemler kapsama girmekte,Temmuz/2010 vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir.

Vergilendirme dönemi 15 gün olan mükellefiyetler

Dönemin bitim tarihi ve beyanname/bildirim verme süresinin son günü Temmuz/2010 ayı ve öncesine rastlayan dönemler kapsama girmekte, dönemin bitim tarihi Temmuz/2010ayına rastlamakla beraber beyanname/bildirim verme süresi Ağustos/2010 ayına sirayet edenler kapsama girmemektedir.

2010 yılına ait olup, 31.07.2010 tarihinden önce tahakkuk eden diğer vergiler

Tasarıda öngörülen düzenlemeye göre, 2010 yılına ilişkin olarak yıllık tahakkuk etmiş sayılan motorlu taşıtlar vergisi, yıllık harçlar, emlak vergisi, çevre temizlik vergisi gibi alacaklar Kanun’un kapsamına girecektir.

Vergi cezaları açısından

Vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarında, verginin ait olduğu dönem dikkate alınarak kapsama girip girmediği tespit edilecektir.

Bir vergi aslına bağlı olmayan cezalarda ise 31.07.2010 tarihinden (bu tarih dahil) önce yapılan tespitlere ilişkin olup olmadığına bakılacaktır.

bb) Gümrük Vergileri Açısından Tasarı

31/7/2010 tarihinden (bu tarih dahil) önce 4458sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Gümrük Müsteşarlığına bağlı tahsil dairelerince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri,

# İdari para cezalarını,

# Faizler, zamlar ve gecikme zammı alacakları

kapsamaktadır.

Affın kapsamına giren alacakların dönemine ilişkin özet Tablo aşağıda yer almaktadır:

Alacak Türü

Dönem İtibariyle Kapsam

Vergiler ve gümrük vergileri

  • 31.07.2010tarihinden önceki dönemler
  • Beyana dayanan vergilerde 31.07.2010 tarihine kadar verilmesi gereken beyannameler
  • 2010 yılına ilişkin 31.07.2010 tarihinden önce tahakkuk eden emlak vergisi, çevre temizlik vergisi, motorlu taşıtlar vergisi
  • Sosyal güvenlik primleri

  • Haziran 2010 ve önceki aylara ait;
  • İşveren ve sigortalılara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi
  • İsteğe bağlı sigortalılar ve topluluk sigortalılarına ilişkin primler
  • Yaşlılık,emekli aylığı veya malullük aylığı bağlandıktan sonra sigortalı sayılmasını gerektirir nitelikteki kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların aylığından kesilmesi veya kendisince ödenmesi gereken sosyal güvenlik destek primi
  • Sosyal Güvenlik Kurumunca takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi, eğitime katkı payı
  • 30/6/2010tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi
  • 31.7.2010tarihine kadar işlenen fiillere ilişkin idari para cezaları
  • Petrol Kanunu’na göre ödenen Devlet hissesi ve Devlet hakkı

    Vadesi 31.07.2010tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde Kanun yayımlandığı tarih itibariyle ödenmemiş olan alacaklar

    Maden Kanunu’na göre ödenen Devlet hakkı ve özel idare payı ile madencilik fonu

    Vadesi 31.07.2010tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde Kanun yayımlandığı tarih itibariyle ödenmemiş olan alacaklar

    Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre ödenen kılavuzluk ve römorkörlük hizmet payı

    Vadesi 31.07.2010tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde Kanun yayımlandığı tarih itibariyle ödenmemiş olan alacaklar

    Elektrik ve su alacakları

    31.07.2010tarihinden önce ödenmesi gereken elektrik ve su alacakları

    TOBB ve bağlı odaların aidatları

    Kanun’un yürürlüğe girmesinden önce ödenmesi gereken aidatlar

    Diğer alacaklar

    31.07.2010 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ödenmemiş olan alacaklar.

    3.Kesinleşmiş Alacakların Yeniden Yapılandırılması

    a) Ödenecek ve Silinecek Kamu Alacakları

    Tasarıda yer alan düzenlemeye göre, Kanun’un yayımlandığı tarih itibariyle (bu tarih dahil);

    # Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan vergilerin tamamının,

    # Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya ödeme süresi geçmemiş, bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezalarının %50’sinin,

    # İştirak, teşvik ve yardım fiilleri nedeniyle kesilen vergi cezalarının % 50’sinin,

    # Gümrük yükümlülüğü nedeniyle gümrük vergisi asıllarına bağlı olmaksızın kesilen idari para cezalarının % 50’sinin,

    # Sayılan kamu alacakları için hesaplanacak gecikme faiz ve zamları yerine Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE’ ye göre hesaplanan tutarın

    ödenmesi halinde,

    # Vergi aslına bağlı kesilen cezalar

    # Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya ödeme süresi geçmemiş, bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezalarının kalan % 50’si,

    # İştirak, teşvik ve yardım fiilleri nedeniyle kesilen vergi cezalarının kalan % 50’si,

    # Gümrük yükümlülüğü nedeniyle gümrük vergisi asıllarına bağlı olmaksızın kesilen idari para cezalarının kalan % 50’si,

    # Vergilere ilişkin faiz, gecikme zammı ve gecikme faizleri,

    ödenmeyecektir.

    b) Kesinleşmiş Alacakların Yeniden Yapılandırılması Uygulamasından Yararlanma Prosedürü

    Tasarıya göre kesinleşmiş alacakların yapılandırılmasından yararlanmak için Kanun’un yayımını izleyen ikinci ayın sonuna kadar yazılı olarak başvurulacaktır.

    Buna göre Kanun’un yasalaşma sürecinin tamamlanarak Aralık ayında Resmi Gazetede yayımlanması halinde başvurular Şubat 2011 sonuna kadar yapılacaktır.

    Düzenlemeden yararlanacaklar için Gelir İdaresinin örnek başvuru formu hazırlayacağı ve yayınlayacağı tahmin edilmektedir.

    Öte yandan, düzenlemeden yararlanılması, dava açılmaması veya açılmış davalardan vazgeçilmesi şartına bağlıdır. Bu nedenle Kanun hükmünden yararlanmak üzere başvuracakların, tahsilat işlemlerinden dolayı açtıkları davalardan da vazgeçmeleri gerekecektir.

    c) Kesinleşmiş Alacaklarla İlgili Özet Tablo

    Ödenecek Tutarlar

    Tahsilinden Vazgeçilen Tutarlar

    ·  Vergi / Gümrük vergisi asıllarının tamamı

    ·  Alacak aslına bağlı olmayan cezaların % 50’si

    ·  İştirak, yardım ve teşvik fiilleri nedeniyle kesilen vergi cezalarının % 50’si

    ·  Gecikme faizi,gecikme zammı ve gecikme cezası yerine TEFE/ÜFE esas alınarak belirlenecek tutar

    ·  Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların / idari para cezalarının tamamı

    ·  Vergi aslına bağlı olmayan cezaların kalan % 50’si

    ·  İştirak, yardım ve teşvik fiilleri nedeniyle kesilen vergi cezalarının kalan % 50’si

    ·  Gecikme cezası,gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer’i alacakların tamamı

    4.Kesinleşmemiş veya Dava Aşamasında Bulunan Alacaklarla İlgili Öngörülen Düzenleme

    a) Ödenecek ve Tahsilinden Vazgeçilecek Alacaklar

    Tasarıda öngörülen düzenlemeye göre, kapsama giren ihtilaflı vergi ve cezaların bir kısmı ile güncelleme oranı dikkate alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde vergi ve cezaların bir kısmı ile faiz ve zamların tahsilinden vazgeçilecektir.

    Ödenecek ve silinecek alacak tutarları, tarhiyatın /ihtilafın bulunduğu aşama dikkate alınarak aşağıdaki özetlenmiştir:

    Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle ilk derece mahkemesi nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda

    Ödenecek Tutarlar

    Tahsilinden Vazgeçilen Tutarlar

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50’si

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 25’i

    ·  Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine TEFE/ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutar

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50’si

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarının / idari para cezalarının ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 75’i

    Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı

    # Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle itiraz veya temyiz süreleri geçmemiş ya da itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda

    Tasarıda yer alan düzenlemeye göre, Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle;

    # Bölge idare mahkemeleri veya Danıştay nezdinde ilgisine göre itiraz veya temyiz süreleri geçmemiş veya

    # İtiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya

    # Karar düzeltme yoluna başvurulmuş

    olan tarhiyat ve tahakkuklarda, ödenecek alacak asıllarının tespitinde,Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle tarhiyatın/tahakkukun bulunduğu son durumdaki tutaresas alınır. Son kararın durumuna bağlı olarak ödenecek ve tahsilinden vazgeçilecek tutarlar aşağıdaki Tabloda yer almaktadır:

    Son kararın terkin olması halinde;

    Ödenecek Tutarlar

    Tahsilinden Vazgeçilen Tutarlar

    ·  İlk tarhiyata /tahakkuka esas alınan vergi/gümrük vergisi aslının % 20’si

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 10’u

    ·  Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine TEFE/ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutar

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslının % 80’i

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 90’ı

    ·  Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı tutarının tamamı

    Son kararın tasdik veya tadilen tasdik olması halinde;

    Ödenecek Tutarlar

    Tahsilinden Vazgeçilen Tutarlar

    ·  Tasdik edilen vergi/gümrük vergisi aslının tamamı

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 25’i

    ·  Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine TEFE/ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutar.

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 75’i

    ·  Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı tutarının tamamı

    Son kararın bozma kararı olması halinde;

    Ödenecek Tutarlar

    Tahsilinden Vazgeçilen Tutarlar

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50’si

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 25’i

    ·  Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine TEFE/ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutar

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50’si

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 75’i

    Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacaklar

    Son kararın kısmen onama kısmen bozma kararı olması halinde, onanan kısım için;

    Ödenecek Tutarlar

    Tahsilinden Vazgeçilen Tutarlar

    ·  Tasdik edilen vergi/gümrük vergisi aslının tamamı

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 25’i

    ·  Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine TEFE/ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutar.

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 75’i

    ·  Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı tutarının tamamı

    Son kararın kısmen onama kısmen bozma kararı olması halinde, bozulan kısım için;

    Ödenecek Tutarlar

    Tahsilinden Vazgeçilen Tutarlar

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50’si

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 25’i

    ·  Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine TEFE/ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutar

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50’si

    ·  Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı

    ·  Asla bağlı olmayan cezaların % 75’i

    ·  Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı tutarının tamamı

    b) Diğer Konular

    # Ödenecek kamu alacaklarının tespitinde esas alınacak olanen son karar,tarhiyata/tahakkuka ilişkin verilen ve Kanunun yayımlandığı tarihten önce taraflardan birine tebliğ edilmiş olan karardır.

    # Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle; uzlaşma hükümlerinden yararlanılmak üzere başvuruda bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış ancak, dava açma süresi geçmemiş alacaklar da yukarıda açıklanan düzenlemeden yararlanabilecektir.

    # Yıllık gelir veya kurumlar vergileri, stopaj gelir/kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi için yukarıda açıklanan düzenleme hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunanların, taksit ödeme süresince bu vergi türleri ile ilgili verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergileri çok zor durum olmaksızın her bir vergi türü itibariyle bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri halinde, yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme hakları kaybedilmektedir.

    # Yapılandırma olanağından yararlanılabilmesi için madde kapsamına giren alacaklara karşı dava açılmaması, açılmış davalardan vazgeçilmesi ve kanun yollarına başvurulmaması

    5.İnceleme ve Tarhiyat Aşamasındaki İşler

    a) Ödenecek ve Silinecek Kamu Alacakları

    Tasarıda yapılan düzenlemeye göre, başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecektir.Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra yapılacak uygulama aşağıdaki Tablo’da yer almaktadır:

    Ödenecek Tutarlar

    Tahsilinden Vazgeçilen Tutarlar

    ·  Tarh edilen verginin % 50’si

    ·  Gecikme faizi yerine Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar güncelleme oranı (TEFE/ÜFE) esas alınarak hesaplanacak tutar

    ·  Kanun’un yayımlandığı tarihten sonra ihbarnamenin tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamı

    ·  Vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 25’i

    ·  Tarh edilen verginin kalan % 50’si

    ·  Vergi aslına bağlı cezaların tamamı

    ·  Vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 75’i

    ·  Gecikme faizinin tamamı

    ·  İştirak nedeniyle kesilen cezalarda cezanın % 25’i

    ·  İştirak nedeniyle kesilen cezalarda cezanın % 75’i

    b) Vergi İncelemesine Başlama Tanımı

    Tasarıda incelemeye başlama, Kanun’un yayımlandığı tarihten önce mükellefler nezdinde;

    # Vergi incelemesine başlanıldığı hususunun bir tutanağa bağlanması,

    # Vergi incelemesi yapılmak üzere mükellefin yazı ile davet edilmesi,

    # Kanuni defter ve belgeleri isteme yazısının tebliğ edilmiş olması,

    # Matrah tesisine yönelik tutanak düzenlenmesi ya da

    # Kanuni defter ve belgelerin incelenmek üzere vergi incelemesine yetkili olanlara ibraz edilmiş olması,

    olarak tanımlanmaktadır.

    c) Diğer Konular

    # Kanun’un yayımlandığı tarihten önce tamamlandığı halde, bu tarihte ya da bu tarihten sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir komisyonu kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve tebliğ işlemleri yapılacaktır. Yapılan tarhiyat üzerine yukarıda açıklanan şekilde belirlenen tutarın süresinde ödenmesi şartıyla düzenlemeden yararlanılabilecektir.

    # Kanun’un yayımlandığı tarih itibariyle, tarhiyat öncesi uzlaşma hükümlerine göre uzlaşma talebinde bulunulmuş, ancak uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi ve ceza ihbarnameleri mükellefe tebliğ edilmemiş alacaklar için de bu madde hükmü uygulanacaktır.

    # Düzenleme ile getirilen kolaylıktan yararlanılabilmesi için dava açılmaması gerekmektedir.

    # Yukarıda açıklanan düzenleme hükmünden yararlananların, ayrıca uzlaşma, tarhiyat öncesi uzlaşma ve vergi cezalarında indirim hükümlerinden yararlanmaları mümkün değildir.

    6.Pişmanlıkla veya Kendiliğinden Verilen Beyannameler

    Pişmanlıkla veya kendiliğinden verilen beyannameler ile gümrük idaresine bildirilecek gümrük vergisi aykırılıklarıyla ilgili olarak yapılacak uygulama aşağıdaki Tablo’da yer almaktadır:

    Ödenecek Tutarlar

    Tahsilinden Vazgeçilen Tutarlar

    ·  Verginin /Gümrük vergisinin tamamı

    ·  Faiz, pişmanlık zammı ve gecikme faizi yerine TEFE/ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutar

    ·  Vergi cezalarının tamamı

    ·  Faiz, gecikme faizi ve pişmanlık faizinin tamamı

    İdari para cezalarının tamamı

    7.Matrah Artırımı

    Tasarıda bazı vergilerde son dört yılın matrahlarının veya vergilerinin belirli oranlarda artırılması halinde, bu yıllarla ilgili olarak inceleme ve tarhiyat yapılmayacağı öngörülmektedir.

    Matrah ve vergi artırımı aşağıdaki dört vergi grubunda yapılabilecektir:

    • Gelir Vergisi

    • Kurumlar Vergisi

    • Gelir Stopaj Vergisi

    • Katma Değer Vergisi

    Açıklanan matrah veya vergi artırım oranları aşağıda yer almaktadır:

    Gelir vergisinde matrah artırımı


    Yıl

    Matrah Artış Oranı(%)

    Asgari Matrah Artış Tutarı (TL)

    Artırılan Matrah Üzerinden Ödenecek Vergi Oranı (%)

    2006

    30

    10.000

    20

    2007

    25

    12.000

    20

    2008

    20

    15.000

    20

    2009

    15

    20.000

    20

    Tasarıya göre, artırımda bulunulan yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu beyannameler üzerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş ve bu vergi türleri için kesinleşmiş veya ihtilaflı borcu bulunmayanlar için uygulanacak vergi oranı % 20 değil % 15’tir.

    Kurumlar vergisinde matrah artırımı

    Yıl

    Matrah Artış Oranı(%)

    Asgari Matrah Artış Tutarı (TL)

    Artırılan Matrah Üzerinden Ödenecek Vergi Oranı (%)

    2006

    30

    30.000

    20

    2007

    25

    36.000

    20

    2008

    20

    45.000

    20

    2009

    15

    60.000

    20

    # Gelir vergisinde olduğu gibi kurumlar vergisinde de vergisini tam ve gününde ödeyenler için % 20 yerine % 15 oranı dikkate alınarak vergi hesaplanacaktır.

    Kurumlar vergisi matrah artırımında birkaç önemli konu bulunmakta olup, özetle belirtmek gerekirse;

    # Matrah artırımında bulunulan yıllara ait zararların % 50’si, 2010 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilemeyecektir.

    # Matrah artırımında bulunulan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak,Kanun’un yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlarilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır. Kanun’un yayımlandığı tarih itibariyle henüz kesinleşmemiş olan tarhiyatlar ise dikkate alınmayacaktır.

    # İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunan kurumlar hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak)dikkate alınarak hesaplanacaktır.

    # Daha önce stopaj yoluyla ödenmiş olan vergilerin,artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilmesi mümkün değildir.

    # İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları artırılan matrahlardan indirilemeyecektir.

    # Matrah artırımında bulunanların kurumlar vergisine mahsuben daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergilerin iadesi ile ilgili taleplerine ilişkin inceleme ve tarhiyat yapılabilecektir.

    # Kurumların, % 19,8 oranında stopaja tabi yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançlarının ve yatırım fon ve ortaklıklarının kurumlar vergisinden istisna kazançlarının bulunması halinde,vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olunmaması için bu kazanç ve iratlar üzerinden tevkif edilen vergilerin, ait olduğu yıla ilişkin olarak matrah artırımından yararlanılması zorunludur.

    # Bir üst paragrafta sayılan kazanç ve iratların muhtasar beyanname ile beyan edilmemiş olması halinde, vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olunmaması için, bu kazanç ve iratlara ait tevkifat matrahlarının, Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar,asgari matrahın % 50’sinden az olmamak kaydıyla beyan edilmesi, ayrıca bu yıllar için kurumlar vergisi matrah artırımında bulunmaları şarttır.

    Gelir vergisi stopajında artırım (Sınırlı bazı ödemelere ilişkin)

    Tasarıya göre, yıllar itibariyle beyan edilen ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarının yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki oranlar kullanılarak ek vergi ödenmesi halinde, bu vergilendirme dönemleriyle ilgili olarak ücret yönünden stopaj gelir vergisi incelemesi yapılamayacaktır.

    Yıl

    Artış Oranı (%)

    2006

    5

    2007

    4

    2008

    3

    2009

    2

    # Stopaj gelir vergisi artırımıyla ilgili birkaç nokta aşağıda özetlenmiştir:

    # Artırımda bulunulan yılın hiçbir döneminde muhtasar beyanname verilmemiş veya bazı dönemlerinde beyanname verilmemiş olması durumunda yapılacak uygulama ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

    # Artırımda bulunmak isteyenlerin, yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları halinde faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için (ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınmak suretiyle) uygulama yapılacaktır.

    # Artırımında bulunulan yıl içinde yer alan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak, Kanun’un yayımından önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır

    # Artırıma esas ücret tutarı ve ödenen gelir vergisi,gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacaktır.

    # Gelir (stopaj) vergisi artırımından yararlanılarak hesaplanan gelir vergisine herhangi bir istisna ve indirim uygulanması mümkün değildir.

    Katma değer vergisinde artırım

    Tasarıya göre, verilen beyannamelerde yer alan hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden  aşağıdaki tabloda yer alan oranlar kullanılarak ek vergi ödenmesi halinde, ilgili dönemler için katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılamayacaktır.

    Yıl

    Artış Oranı (%)

    2006

    3

    2007

    2,5

    2008

    2

    2009

    1,5

    # Katma değer vergisi artırımıyla ilgili birkaç nokta aşağıda özetlenmiştir:

    # Artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunulması zorunludur.

    # Artırımda bulunulan yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak Kanun’un yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır.

    # Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden inceleme ve tarhiyat yapılabilecektir. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemeyecektir.

    # Ödenen katma değer vergisi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacak, ödenmesi gereken katma değer vergilerinden indirilemeyecek veya herhangi bir şekilde iade konusu yapılamayacaktır.

    8.Stok ve Kasa Düzeltme Olanağı

    Tasarıda öngörülen düzenleme kapsamında,

    # İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan mal, makine teçhizat ve demirbaşları kayda alma,

    # Kayıtlarda mevcut olduğu halde işletmede yer almayan mallar ile kasa mevcutları için düzeltme işlemleri yapma,

    olanağı getirilmektedir.

    Uygulamanın vergisel sonuçları aşağıdaki Tablo’da özetlenmiştir:

    Fiil

    Hesaplanacak Vergi / Yapılacak işlem

    İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan mal, makine, teçhizat ve demirbaşların kayda alınması

      İktisadi kıymetler, mükelleflerce veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilen rayiç bedeli ile vergi dairesine bildirilir ve defterlere kaydedilir.

      Genel KDV oranına tabi mal ve demirbaşlar için % 10, kıymetli maden ve ziynet eşyası için % 2,5, indirimli oran tabi mallar için malın tabi olduğu oranın yarısı oranında vergi ödenir.

      Kayda alınan kıymetler için özel karşılık hesabı açılır. Mallar için ayrılan karşılık sermaye unsuru, diğer kıymetler için ayrılan karşılık birikmiş amortisman sayılır.

    İşletmede mevcut olmadığı halde kayıtlarda yer alan malların kayıtlardan çıkartılması

      Mallar fatura düzenlenerek kayıtlardan çıkartılır ve her türlü vergisel yükümlülük yerine getirilir.

      Fatura düzenlenmesinde ve vergisel yükümlülüklerin yerine getirilmesinde, aynı neviden mallara ilişkin gayrisafi kar oranı, tespit edilemiyorsa bağlı olunan meslek odasınca belirlenen oran dikkate alınır.

      Geçmişe yönelik vergi cezası ve gecikme faizi uygulanmaz.

    31.12.2009 tarihi itibariyle bilançoda görülmekle birlikte, işletmede bulunmayan kasa mevcudunun düzeltilmesi

      Vergi dairesine beyan edilerek kayıtlar düzeltilir.

      Düzeltilen tutarın % 10’u oranında vergi ödenir.

    9.Varlık Barışı Koşullarını Yerine Getirmeyenlere Yeni Olanak

    Varlık Barışı uygulaması kapsamında beyanda bulunmakla birlikte, koşulları yerine getiremeyenler yeni af paketi kapsamında yeni bir olanak sağlanmaktadır.

    Bu çerçevede,

    # Yurt dışında bulunan varlıklarını süresi içinde Türkiye'ye getiremeyenlere

    # Süresi içinde sermaye artırımında bulunmayanlara ve

    # Tarh edilen vergileri vadesinde ödemeyenlere

    bu koşulları yerine getirmeleri için ek süre verilmektedir.

    10.Vergilerin Ödenmesi

    Yeni af paketi kapsamında ortaya çıkacak vergilerin peşin veya taksitle ödenmesi konusunda borçluların tercih yapabilecekleri anlaşılmaktadır. Tercihini taksitler halinde ödemek yönünde kullananlara 36 aya kadar vade tanınacağı görülmektedir.

    Öngörülen ödeme koşullarına göre;

    # Peşin ödemlerde ödenecek tutarda bir artırım yapılmayacak,

    # Taksitle ödemelerde ise taksitler ödeme süresine bağlı olarak belli bir katsayıyla artırılacaktır. Açıklanan artış katsayıları şöyledir:

    # 6 taksitte 12ayda yapılacak ödemelerde 1,05

    # 9 taksitte 18ayda yapılacak ödemelerde 1,07

    # 12 taksitte 24ayda yapılacak ödemelerde 1,10

    # 18 taksitte 36ayda yapılacak ödemelerde 1,15

    11.Diğer Konular

    # Ödenen vergiler,gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilmemekte, indirim, mahsup ve iade konusu yapılamamaktadır.

    # Hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şarttır. Bu şekilde ödenmemesi halinde, 6183 sayılı Kanunun51. maddesine göre belirlenen oranın bir kat fazlası oranında uygulanacak gecikme zammıyla birlikte ödenmesi gerekecektir.

    # Matrah veya vergi artırımında bulunulması, defter ve belgelerin muhafaza ve ibraz ödevini ortadan kaldırmamaktadır.

    # Daha önce nezdinde vergi incelemesi yapılmış olanların, vergi incelemesi yapılan yıllar için de artırımda bulunmaları mümkündür.

    # Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemleri matrah artırımında bulunulsa da devam edecektir. Ancak incelemeler Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ayın başından itibaren bir ay içerisinde sonuçlandırılamaması halinde, inceleme devam ettirilemeyecektir.

    # Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla beyannameler için damga vergisi ödenmeyecektir.

    # Defter, kayıt ve belgeleri yok edenlerin, defter sahifelerini yok ederek yerine başka yaprak koyanların veya hiç yaprak koymayanların ya da belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenlerin matrah ve vergi artırımı yapmaları mümkün değildir.

    12.Beklenen Yasalaşma Süreci ve Uygulama Başlangıcı

    TBMM’nin gündem yoğunluğu ve tasarının öncelikle TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda oluşturulacak bir alt komisyonda da görüşülmesi olasılığına rağmen,  Aralık ayında yasama sürecini tamamlaması mümkündür.

    Bu takvimin gerçekleşmesi halinde çıkacak kanundan yararlanmak için yapılacak başvurular, Kanun’un yürürlüğe girdiği ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar yani Şubat 2011 sonuna kadar yapılacaktır.

    NOT:Yukarıda yapılan açıklamalar tamamen Kanun Tasarısı dikkate alınarak yapılmış olup, henüz yapılmış bir yasal düzenleme yoktur. Tasarının TBMM sürecinde ve sonrasında yaşanan gelişmeler ve olası değişiklikler her aşamasında duyurulacaktır.

     

    http://www.vergiportali.com/Content.aspx?Type=BulletinD&Id=3015